Afslankdiëten zijn omgeven door mythen, die – helaas – door velen voor waarheid worden aangenomen. Behalve onjuist, zijn sommige van deze fabels, wanneer ze geloofd worden, zelfs schadelijk voor de gezondheid!

De tien grootste fabeltjes, in willekeurige volgorde, op rij.

1. Vet is slecht voor je

Vetten vormen, net als koolhydraten en eiwitten, een essentieel onderdeel van je dieet. Sterker nog, bij een gezond eetpatroon komt ca. 35% van je calorieën uit vetten, die een goede bron van energie zijn. Naast brandstof zijn vetten ook een bouwstof, nodig voor gezonde cellen. Vetten zijn voor het lichaam ook onmisbaar om bepaalde vitamines (vitamine A, D, E en K) te kunnen opnemen, de zogenaamde in vet oplosbare vitamines.

Vetten hebben dus verschillende functies in het lichaam en mogen absoluut niet geschrapt worden uit een dieet. Wel is er een verschil tussen 'goede' (onverzadigde) en 'slechte' (verzadigde) vetten, maar zelfs dit verschil is relatief, omdat je ook een kleine hoeveelheid verzadigde vetten nodig hebt. De enige écht slechte vetten, zijn transvetten.

Om af te vallen hoef je dus echt geen vetarm dieet te volgen. De sleutel tot gewichtsverlies is het beperken van je totale calorie-inname, niet het schrappen van vetten uit je dieet.

2. Van 's avonds laat eten word je dik

Je kent het fabeltje wel: elke calorie die je nog na acht uur 's avonds nuttigt, zou rechtstreeks naar je buik of dijen gaan. Dat is simpelweg niet waar. Je lichaam kijkt naar het totale aantal calorieën dat je in een bepaald tijdbestek nuttigt, zoals we hierboven al zeiden, niet naar wanneer je deze nuttigt.

Wel is het waar dat mensen die overdag een maaltijd overslaan, 's avonds overcompenseren voor hun overdag opgebouwde calorietekort. Maar ook hier is het tijdstip van de inname niet het wezenlijke probleem.

Eet dus gerust 's avonds laat nog een kleine maaltijd of gezonde snack, wanneer je hiermee maar niet je dagelijkse caloriebehoefte overschrijdt.

3. Tussendoortjes zijn slecht voor je!

Tussendoortjes hebben hun slechte naam te danken aan het feit dat ze synoniem zijn geworden voor iets zoets of een vette hap uit de muur. Maar in feite is het tussen je drie grote maaltijden door nuttigen van een gezond hapje – een appel, bakje kwark of handje noten – helemaal niet slecht en prima om je hongergevoel onder controle te houden.

Ook hier weer geldt dat je lichaam het weinig uitmaakt of je in je calorieën voorziet met drie grote maaltijden of drie kleinere maaltijden plus tussendoortjes. Het is het totaal aantal calorieën dat telt, niet hoe je ze over je maaltijden verdeelt.

4. Het eiwitdieet is dé manier om af te vallen

In de jaren '90 gepopulariseerd door de dieetgoeroe Dr. Atkins, is het eiwitdieet weer aan een opmars bezig, ditmaal aangejaagd door fabrikanten van voedingssuplementen. Het eiwitdieet gebruikt, naast vanzelfsprekend calorierestrictie, een relatief hoog aandeel eiwitten en laag aandeel koolhydraten, als wapen in de strijd tegen vet.

Feit is dat het lichaam drie macronutriënten nodig heeft: koolhydraten, eiwitten en vetten. Elk dieet dat voorschrijft één van deze drie drastisch te beperken, is per definitie een slecht dieet. Koolhydraten zijn volledig ten onrechte hard op weg de slechte naam die vetten hadden over te nemen, dit terwijl ze de voornaamste bron van energie zijn en vol vezels en antioxidanten zitten die je nergens anders vandaan kunt halen.

Dus 'nee', het eiwitdieet is niet dé manier of af te vallen.

5. Sporten op een lege maag helpt je afvallen

Het idee achter deze mythe is dat op een lege maag, je lichaam wel moet overschakelen op het verbranden van lichaamsvet. Hoewel dat waar is, slaat je lichaam de calorieën uit je ontbijt weer even hard op. Het maakt je lichaam niet uit of het de calorieën uit je ontbijt of uit lichaamsvet verbrandt.

Sporten vóór of na je ontbijt: om af te vallen maakt het weinig uit. Wel verbrand je op een lege maag naast vet waarschijnlijk ook spierweefsel. En dat wil je al helemáál niet. Lees hier meer over deze mythe.

6. Om af te vallen moet je veel kleine maaltijden eten

Hoewel het eten van kleine maaltijden je helpt je hongergevoel onder controle te houden, is het je lichaam om het even of je je calorieën uit zes of zeven kleine maaltijden of twee grote haalt. Het is een mythe dat door om de twee uur te eten je stofwisseling zou versnellen of andersom: dat je stofwisseling door lange tijd niet te eten zou vertragen. Dat gebeurt namelijk pas na een uur of zes tot acht.

7. Crashdiëten werken!

En wat bedoel je met 'werken'? Ja, een crashdieet, waarbij je je calorie-inname drastisch reduceert, helpt je zeker om op korte termijn veel gewicht te verliezen, maar ze zijn ook schadelijk voor je gezondheid. Het is enorm lastig om uit 800 of zelfs 1200 kcal de voedingsstoffen te halen die je lichaam nodig heeft. Het gewicht dat je tijdens een crashdieet verliest, bestaat bovendien behalve uit vet ook uit waardevol spierweefsel, en juist je spieren verbranden calorieën!

Wil je duurzaam gewicht verliezen en vet verbranden, zul je je dieet toch net wat beter moeten overdenken. Schroef je calorie-inname met 400 kcal/dag terug, haal je calorieën zoveel mogelijk uit gezonde voeding en beweeg meer: dat zijn de drie pijlers onder duurzaam en gezond gewichtsverlies.

8. Tijdens een dieet mag je niet snoepen

We vallen in herhaling, maar voor gewichtsverlies maakt het niet veel uit waar je je calorieën vandaan haalt. Dus kun jij geen 'nee' zeggen tegen een zakje chips, stuk chocola of zo nu en dan wijntje? Geen probleem, zolang je het aantal calorieën dat je nuttigt maar ergens anders 'vanaf haalt'. Écht slecht voedsel bestaat niet, zolang je het maar met mate nuttigt. Of zoals onze oma altijd zegt: ''Alles met 'te' ervoor is slecht". Gelijk heeft ze.

9. Als je dagelijks sport, kun je eten wat je wil

Je valt af zodra je méér calorieën verbrandt dan je binnenkrijgt. Dagelijks meer calorieën verbranden, door te bewegen of sporten, is één manier om af te vallen, dagelijks minder calorieën nuttigen een andere. Het is erg lastig om af te vallen door alléén meer te gaan bewegen en je calorie-inname te negeren.

Het is simpel gesteld eenvoudiger een calorie niet te eten dan hem te verbranden. Wist je dat je om bijvoorbeeld een groot Big Mac Meal te verbranden ca. anderhalf uur intensief moet sporten? Het is dus gemakkelijker om dat McDonalds-restaurant links te laten liggen (en toch te gaan sporten). Om één kilogram vet te verliezen, moet je in totaal 10 uur intensief sporten of 20 uur wandelen. Het is dus erg lastig om met sporten alléén gewicht te verliezen.

10. Als je alleen eet als je honger hebt, val je af

Honger is een subjectief gevoel. De een heeft zelden écht honger en de ander de hele dag. Eten als je honger hebt, is dus een slechte richtlijn om gewicht te verliezen. Bovendien geldt voor honger hetzelfde als voor dorst: als je het hebt, ben je te laat. Een hongergevoel moet je dus eigenlijk zien te voorkómen. Als je honger hebt, ben je geneigd meer te eten. Misschien moet je het dus wel omdraaien en dus juist eten als je geen honger hebt.